Home > Nieuws
Recensie 2 mei 2022, lezing Jos Wienen 1572 - Opstand in de Nederlanden
Recensie maandag 2 mei 2022
Jos Wienen 1572 - Opstand in de Nederlanden
Jos Wienen is niet alleen burgemeester van Haarlem, maar ook historicus. Hij studeerde af op de periode van het begin van de 80-jarige oorlog. Hij is dus de aangewezen persoon om een voordracht te geven over de gebeurtenissen rond het jaar 1572; het jaar waar niet alleen Den Briel werd ingenomen door de Watergeuzen, maar ook het beleg van Haarlem begon.
De eerste helft van de 16e eeuw was een bewogen periode vol nieuwe ontwikkelingen. Het was de tijd van kerkhervormingen, ontdekkingsreizen en de ontwikkeling van wetenschap en techniek. Spanje ontwikkelde zich onder leiding van Karel V tot een wereldrijk. Zijn zoon Philips II streefde naar centraal gezag en negeerde de privileges, die steden en edelen in de loop van eeuwen hadden verworven. Hij was ook een overtuigd voorstander dat in zijn Rijk de Katholieke kerk een centrale rol zou spelen en gelastte alle ketters zijn territorium te verlaten. In 1566 kwamen inwoners van Vlaanderen, Holland, Zeeland, Utrecht en andere gewesten van de Nederlanden hiertegen in opstand (Beeldenstorm). Willem van Oranje, opgevoed aan het Spaanse hof en vertegenwoordiger van de Spaanse koning in Holland, Zeeland en Utrecht, wierp zich op als leider van de opstandelingen. In 1572, nadat de Watergeuzen bij toeval Den Briel hadden ingenomen, werd in een groot aantal steden de magistratuur vervangen door aanhangers van Oranje. Na enige aarzeling schaarde Haarlem zich bij de opstandelingen. Philips II stuurde de hertog van Alva met een groot leger naar de opstandige gewesten. In december 1572 werd Haarlem belegerd. De stad werd omsingeld en uitgehongerd. In juli 1573 werd met de belegeraars onderhandeld over voorwaarden voor de overgave van de Stad. Het ontzettingsleger van Oranje kwam te laat om Haarlem te redden.
Haarlem werd een toonbeeld van onverzettelijkheid en een voorbeeld voor Alkmaar en Leiden. Deze steden verzetten zich met succes tegen de belegering van Spaanse troepen. Het jaar 1572 staat dan ook bekend als het daadwerkelijke begin van de opstand tegen de Spaanse overheerser.
Jos Wienen is een kundig en plezierig spreker, die zijn toehoorders niet belast met lange verhalen en zijn publiek serieus neemt. Een zeer geslaagde lezing georganiseerd door de Geschiedenistafel in samenwerking met de Historische Vereniging Haerlem.
dinsdag 31 mei 2022
VORIGE | VOLGENDE